We moderniseren in een rap tempo. Technologische ontwikkelingen zijn haast niet bij te houden. Modellen die jarenlang standhielden vallen om als dominostenen op Domino’s Day (herinner je de mus nog?!). Ja, we weten steeds meer, ontwikkelen onszelf beter en individualiseren in een rap tempo. De sky is the limit en we willen vooral zelf bepalen. Toch is de roep om effectieve leiders groter dan ooit. Maar welke leiderschapsstijlen werken het best?
Kleur bekennen
De tweedimensionale visuele weergave onderscheidt 8 leiderschapsstijlen. De groene stijlen blijken het effectiefst, de oranje stijlen mag je spaarzaam inzetten en de rode stijlen zijn een absolute no-go voor effectief leiderschap.
Charismatische of transformationele stijlen
Dit type leiderschap kenmerkt zich door:
- Charisma/gedrag.
- Inspirerende motivatie.
- Intellectuele stimulatie.
- Individuele aandacht en respect voor andere denkwijzen.
1. Kenmerken van de leider met een inspirerende stijl
- Communiceert duidelijk over de visie.
- Is in staat instructies te geven als de situatie dit vereist.
- Is zelfverzekerd en durft tegen de stroom in te gaan als dat noodzakelijk is.
- Beslist optreden bij prestatie- of organisatieproblemen.
- Goed in het leiden van mensen en gesprekken.
2. Kenmerken van de leider met een coachende stijl
- Betrekt medewerkers bij het werk en nodigt hen uit initiatieven te nemen.
- Maakt tijd voor communicatie met medewerkers over werk en ontwikkeling.
- Treedt bemiddelend op bij conflicten.
Medewerkers waarderen de coachende stijl het hoogst.
Democratische stijlen
Ook wel bekend als management bij exception – active. De leider monitort prestaties en grijpt pas in als dat nodig is. Kenmerken zijn:
- Het leiderschap vervult een ondersteunende rol, ook op sociaal vlak.
- Groepsbesluitvorming krijgt over het algemeen de voorkeur.
- Geeft een gevoel van gelijkwaardigheid en inspraak.
3. Kenmerken van de leider met een participatieve stijl
- Bescheiden, kalm en geduldig.
- Acteert op basis van vertrouwen.
- Is geïnteresseerd in meningen van medewerkers en handelt daar ook naar.
- Geeft ruimte om taken op eigen wijze uit te voeren.
Ook deze stijl scoort goed bij medewerkers.
4. Kenmerken van de leider met een toegeeflijke stijl
- Flexibel met normen en regels.
- Veel vrijheid aan de medewerkers, geen leiding.
- Soepel en toegeeflijk.
- Zware fouten worden niet besproken.
! De toegeeflijke stijl zorgt voor problemen als deze te vaak wordt ingezet.
Vermijdende stijlen
Ook wel bekend als management bij exception – passive. Eigenlijk gaat het hier om nonleadership.
5. Kenmerken van de leider met een teruggetrokken stijl
- Pakt problemen en spanningen niet aan, waardoor ze explosief groeien.
- Niet beschikbaar voor de medewerkers in tijd en leiding.
- Gaat uitdagingen uit de weg, conflictmijdend.
Medewerkers raken gedemotiveerd en voelen zich verloren door de persoonlijke en professionele afwezigheid van de leider.
6. Kenmerken van de leider met een wantrouwende stijl
- Verborgen bedoelingen.
- Oordeelt snel en negatief over anderen.
- Is angstig en besluiteloos.
- Heeft geen duidelijke standpunten.
- Houdt informatie achter.
De leider aarzelt, wantrouwt en is onduidelijk over de te volgen richting.
Autocratische stijlen
Deze stijlen draaien om compliance. Helaas bestaat er onder heel wat leidinggevenden de onjuiste overtuiging dat deze stijlen vooral in crisissituaties goede resultaten opleveren. Ook bekend als toxic leadership wat resulteert in een hoog verloop en arbeidsverzuim. Deze stijl wordt in de nabije toekomst niet meer geaccepteerd.
7. Kenmerken van de leider met een autoritaire stijl
- Domineert, dicteert en duldt geen tegenspraak.
- Dreigt met sancties.
- Is koel en hard.
- Uit doorlopend ergernis en boosheid.
8. Kenmerken van de leider met een directieve stijl
- Streeft naar het bereiken van eigen doelstelling.
- Is resultaatgericht.
- Gericht op succes.
- Ambitieus en vooral met de eigen carrière bezig.
- Eist/wenst gehoorzaamheid.
! Deze vorm van leiderschap wordt slecht gewaardeerd door medewerkers.
Effectief leiderschap is koorddansen
De fase waarin een organisatie zich begeeft, het ontwikkelniveau van de betreffende medewerker en andere omgevingsfactoren bepalen welke combinatie van stijlen het meest effectief zijn. En natuurlijk ook jouw voorkeurstijl.
Ik ben ervan overtuigd dat een effectieve leider meerdere stijlen dient te beheersen, omdat effectief leiderschap koorddansen is. Het draait om zorgvuldig balanceren tussen sturing en coaching, tussen beheersen, controleren en loslaten. En vraagt om vertrouwen geven en vertrouwen krijgen.
Ontdekken welke vaardigheden jij als leider nog kunt ontwikkelen?
Krachtig leiderschap vormt de basis van de keten van succes. En het fundament onder krachtig leiderschap is leiderschap nemen over jezelf. Kijk eens of onze 5-daagse opleiding Effectief & Talentgericht Leiderschap je aanspreekt. Eerdere deelnemers waardeerden de opleiding met gemiddeld een 9,2. Of zoals een deelnemer schreef: “nooit zoveel over mezelf geleerd”.
Ontdek waarom anderen kozen voor de leiderschapsprogramma’s van Use Your Talents (kijktijd 0:58)