Onze eigen gedachten, normen en ideeën projecteren op een ander, iedereen doet het. You, me and everybody else. Onze projecties houden ons klein en waar we zijn. We zitten als het ware in-the-box. Onze eigen box, welteverstaan.

In onze coachopleiding is het een belangrijk onderwerp: kun je zonder oordelen kijken naar anderen? Kun je zonder er iets van te vinden, het gedrag van anderen waarnemen? Kun je zonder je eigen normen te laten gelden, kijken naar situaties om je heen?

Het antwoord is dat mensen zaken altijd eerst automatisch interpreteren vanuit hun eigen kaders. En daar hangt dan ook meteen een oordeel aan. Alles wat ‘anders’ is valt buiten je box en daar vind je dus wat van. Niet voor niets wordt gezegd dat de eerste indruk belangrijk is. Je beoordeelt iemand vanuit jouw kaders en dat gaat razendsnel.

Veroordelen

Binnen enkele seconden nemen we een persoon of een situatie in ons op en leggen dit over onze eigen mal van normen, gevoelens en gedachten heen. Alles wat buiten de lijntjes valt is anders en kan ‘gevaarlijk’ zijn.

Oordelen is dan ook niet per se negatief: we hebben het nodig om situaties in te schatten. Is het veilig om als vrouw in je eentje ’s nachts door de Bijlmer te wandelen? Is het een goed idee om in je zomerjurkje naar buiten te gaan als het pijpenstelen regent? Is die goedkope aannemer wel zo goed als hij zegt?

Het wordt anders als oordelen verandert in veroordelen. Het woord zegt het al en wordt gebruikt in ons rechtssysteem. Iemand veroordelen, betekent dat je de persoon of zijn gedrag bekritiseert en/of verwerpt.

Binnen het strafrecht zijn duidelijke kaders aangegeven waarbinnen we ons zonder veroordeeld te worden, kunnen bewegen.

Maar mensen onderling zijn vaak niet zo tolerant als ze zelf denken. Want wanneer het gaat over zaken waar de officiële kaders niet zo duidelijk zijn, heb je te maken met jouw eigen beoordeling. En dan komt maar al te vaak dat stemmetje om de hoek dat zegt ‘dat hoort zo niet.’

Jouw eigen Box

Zo hoort dat niet, zo doen wij dat niet… onze opvoeding resoneert nog lang na en vaak gebruiken we de van huis uit mee gekregen normen zonder nadenken jaren later nog.

De kunst is om je hiervan bewust te zijn en je open te stellen voor de gewoontes, gedachtes, normen van een ander. Dat je ‘zo hoort dat niet’ kunt veranderen in ‘zo kan het ook’.

Je hoeft je veilige haven niet te verlaten om nieuwsgierig te zijn naar andermans perspectief. Als je je realiseert dat we allemaal over het randje van onze eigen box kijken, is het misschien minder bedreigend om er ook eens uit te stappen.

De kracht van de verschillen

Tijdens onze Talenten Analyse maken we op speelse wijze inzichtelijk dat ieder mens anders reageert op dezelfde stellingen. En dat is maar goed ook want anders zouden we als een kudde schapen dezelfde kant oplopen.

Naast verschillende normen en waarden, hebben we ook allemaal andere talenten. Het hebben of ontberen van een bepaald talent is niet goed of slecht. Juist verscheidenheid in gedrag en denkrichtingen zorgen voor nieuwe invalshoeken en ontwikkeling. Zo ontstaat het inzicht dat diversiteit noodzakelijk is voor verdere groei en ontwikkeling binnen teams en groepen mensen. Ik noem dat ‘de kracht van de verschillen’.

Oordelen loslaten en open-minded zijn

De kunst is om je normatieve gedachten los te laten en verder te kijken, te denken en te vragen dan je in eerste instantie doet. De nieuwsgierigheid hebben om meerdere invalshoeken te bekijken en zo met een zo open mogelijke blik naar mensen en situaties te kijken. Wees je ervan bewust wanneer je mensen labelt of als je in hokjes denkt.

Open-minded zijn levert niet alleen meer rust en energie op, maar zorgt ook voor het laten ontstaan van nieuwe ideeën en invalshoeken. Als we allemaal wat ruimdenkender (durven) zijn, ontstaat er meer tolerantie in de wereld.

Wil je ook eens ervaren hoe het out-of-jouw-box-denken voelt?

Neem vrijblijvend contact met me op en blijf vooral Kijken in Kansen!

 

PS En betrap je jezelf erop dat je tóch een keer aan het (ver)oordelen bent? Veroordeel jezelf dan niet! 😉